De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) daarvoor geeft.

Grondslagen voor de waardering

De waardering van de activa en de passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden.

De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar wordt gesteld.

Met betrekking tot de verwerking van de algemene uitkering heeft de commissie BBV een stellige uitspraak gedaan. Deze uitspraak houdt in dat in de jaarrekening de algemene uitkering wordt opgenomen conform de in het jaar laatst gepubliceerde accresmededeling, die doorgaans is opgenomen in de septembercirculaire van het boekjaar.

Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben.
Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden en overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken.

Stelselwijziging

Tot 1 januari 2017 werden alleen investeringen met een economische nut  geactiveerd en werden investeringen met een maatschappelijk nut in de openbare ruimte geactiveerd.
Met ingang van 1 januari 2017 zijn alle investeringen, die vanaf het begrotingsjaar 2017 of later
gereed komen, geactiveerd conform het wijzigingsbesluit BBV van 5 maart 2016.
Tot 1 januari 2017 werden de investeringen met maatschappelijk in de openbare ruimte rechtstreeks ten laste van de reserve gebracht.

Immateriële vaste activa

Conform de notitie grondexploitatie 2016 van de commissie BBV kunnen voorbereidingskosten die worden gemaakt in de periode vóórdat de grondexploitatie wordt vastgesteld door de gemeenteraad, nog niet op onderhanden werk worden geactiveerd wanneer de betreffende BIE nog niet operationeel is. Deze kosten kunnen op basis van artikel 34 van het BBV worden geactiveerd als immateriële vaste activa onder de volgende voorwaarden:

1. De kosten moeten passen binnen de kostensoortenlijst van het Bro; en
2. De kosten mogen maximaal 5 jaar geactiveerd blijven staan onder de immateriële vaste activa. Na maximaal 5 jaar moeten de kosten hebben geleid tot een actieve grondexploitatie dan wel worden afgeboekt ten laste van het jaarresultaat;
3. Plannen tot ontwikkeling van grond waarvoor de voorbereidingskosten worden gemaakt moeten bestuurlijke instemming hebben, blijkend uit een raadsbesluit of - indien gedelegeerd - een collegebesluit.

Materiële vaste activa

Investeringen met economisch nut
Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven.

Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut
Investeringen met een maatschappelijk nut worden, evenals investeringen met een economisch nut, geactiveerd en over de verwachte toekomstige gebruiksduur afgeschreven. De verplichting om alle investeringen te activeren volgens de nieuwe methode geldt alleen voor investeringen die vanaf het begrotingsjaar 2017 worden gedaan.

Conform de notitie grondexploitaties 2016 van de commissie BBV zijn NIEGG en bouwgronden in exploitatie (BIE) die per 1 januari 2016 uit exploitatie zijn genomen, op basis van een overgangsbepaling tegen de boekwaarde per 1 januari 2016 (ingangsdatum Wijzigingsbesluit) geherrubriceerd naar de materiële vaste activa. Deze overgangsbepaling heeft een looptijd van 4 jaar.
Uiterlijk 31 december 2019 zal een toets plaatvinden op de marktwaarde van deze gronden tegen de geldende bestemming op het moment van de marktwaardetoets. Wordt daarbij een duurzame waardevermindering vastgesteld, dan zal dat uiterlijk 31 december 2019 leiden tot een afwaardering van deze gronden.

Financiële vaste activa

Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en overige verbonden partijen, leningen u/g en overige uitzettingen zijn tegen nominale waarde opgenomen. Zo nodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht.

Participaties in het aandelenkapitaal van BV's of NV's zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs van de aandelen of lagere marktwaarde. Bijdrage in activa van derden zijn opgenomen tegen het bedrag van de verstrekte bijdrage verminderd met de afschrijvingen.

Van een deelneming is krachtens artikel 1 lid d BBV sprake als de gemeente participeert in het aandelenkapitaal van een NV of BV.

Afschrijvingen

De afschrijving geschiedt onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar volgens de lineaire afschrijvingsmethode.
De afschrijving vangt aan in het jaar volgend op het jaar waarin het kapitaalgoed gereed komt of wordt aangeschaft.
De afschrijvingsduur is afgestemd op de economische levensduur.

De afschrijvingstermijnen zijn conform de Financiële Verordening 2017 welke op 08 mei 2017 is vastgesteld.

Afschrijvingen vinden plaats volgens de afschrijvingstermijnen in onderstaande tabel.

Aan de investeringen wordt geen rente toegerekend.

Voorraden

De als onderhanden werken opgenomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijpmaken) alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten.

Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien aan onderstaande voorwaarden is voldaan:
1. Het resultaat op de grondexploitatie kan betrouwbaar worden ingeschat.
2. De grond (of het deelperceel) moet zijn verkocht.
3. De kosten zijn gerealiseerd (winst wordt naar rato van de realisatie gerealiseerd).

Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de kostprijs. Dat laatste doet zich vooral voor indien voorraden incourant worden.

Vlottende activa

Vorderingen worden opgenomen tegen de nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid.
De voorziening debiteuren wordt deels dynamisch (publiekrechtelijke debiteuren) en deels statisch (private debiteuren) bepaald.
De voorziening voor debiteuren - soza wordt tot een bedrag van € 3.000 dynamisch bepaald.
Vorderingen > € 3.000 worden individueel beoordeeld.

Voorzieningen

Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies, met uitzondering van de voorziening uitkeringsverplichtingen voormalig personeel.

De voorziening uitkeringsverplichtingen voormalig personeel betreft de pensioenverplichting ten behoeve van de wethouders. Deze voorziening is tegen de contante waarde van de (reeds opgebouwde) toekomstige
uitkeringsverplichtingen gewaardeerd. Hierbij zijn de sterftetabellen GBM/GBV 05-10 met rekenrente 0,864%
gehanteerd.

De onderhoudsegalisatievoorzieningen zijn gebaseerd op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen uiteen zijn gezet.

Vaste schulden

Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, verminderd met gedane aflossingen.
De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer.

Vlottende passiva

Vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Resultaatbepaling

Het resultaat is bepaald door het verschil tussen de opbrengsten en alle hiermee verbonden aan het
verslag toe te rekenen kosten.

Het gerealiseerde resultaat wordt afzonderlijk in de balans opgenomen. De bestemming van het resultaat vindt plaats nadat de jaarrekening is vastgesteld.

Borg- en garantstellingen

Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is onder de 'Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen' het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen.

Eigen bijdragen op grond van de WMO

Met betrekking tot de eigen bijdragen die het CAK int en aan de gemeenten afdraagt geldt op basis van de Kadernota rechtmatigheid 2017 van de commissie BBV het volgende. Gemeenten kunnen op basis van de overzichten van het CAK wel de aantallen personen, soort en omvang van de zorgverlening beoordelen met de eigen WMO-administratie. Probleempunt is dat door het ontbreken van inkomensgegevens op deze overzichten de informatie over de eigen bijdrage ontoereikend is om als gemeente de juistheid op persoonsniveau en volledigheid van de eigen bijdragen als geheel te kunnen vaststellen. Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dat betekent dat door de gemeenten geen zekerheden over omvang en hoogte van de eigen bijdragen kunnen worden verkregen als gevolg van het niet kunnen vaststellen van de juistheid op persoonsniveau, zoals hiervoor is toegelicht.

(bedragen x € 1.000)

Immateriële vaste activa

Materiële vaste activa

De investeringen met een economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:

Conform de Notitie grondexploitaties 2016 van de commissie BBV dienen de niet in exploitatie genomen gronden per 1 januari 2016 te worden omgezet naar materiële vaste activa.
Voor deze complexen is een overgangsbepaling van toepassing met een looptijd van vier jaar. Uiterlijk 31 december 2019 moet een toets plaatsvinden op de marktwaarde van deze gronden tegen de geldende bestemming op het moment van de marktwaarde toets. Wordt daarbij een duurzame waardevermindering vastgesteld, dan moet dat uiterlijk 31 december 2019 leiden tot een afwaardering van deze gronden.

De totale inbreng van gronden is als volgt te specificeren:

Aarle
Per 1 januari 2016 bedroeg de boekwaarde € 27.128.000. Mutaties op deze boekwaarde worden binnen de overgangsperiode verantwoord onder immateriële vaste activa.
Het streven is om voor Aarle voor 31 december 2019 een grondexploitatiecomplex inclusief een grondexploitatiebegroting vast te stellen.
Vooruitlopend op de definitieve provinciale cijfers van de woningaantallen die nog niet bekend zijn en de uitkomsten van de regionale discussie hierover is een inschatting gemaakt van de mogelijke risico's. Het totaal te realiseren programma alsmede de fasering is hiervan afhankelijk. De inschatting is dat er sprake is van een verhoogd risicoprofiel.
Bij de bepaling van het benodigde weerstandsvermogen is hier uitdrukkelijk rekening mee gehouden en dit heeft geresulteerd in een netto toevoeging van € 1.900.000 aan de risicoreserve grondexploitaties per 31 december 2016.

Steegsche Velden Oost fase B
Per 1 januari 2016 bedroeg de boekwaarde € 1.773.000 inclusief de gevormde voorziening. Mutaties op deze boekwaarde worden binnen de overgangsperiode verantwoord onder immateriële vaste activa. Het streven is om voor Steegsche Velden Oost fase B vóór 31 december 2019 een grondexploitatiecomplex inclusief een grondexploitatie vast te stellen.

De investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven kunnen als volgt worden onderverdeeld:

De bijdragen van derden betreft de rioolheffing.

De investering in de openbare ruimte met maatschappelijk nut is een rechtstreeks gevolg van een wijziging in het BBV (Besluit Begroting Verantwoording).
Deze wijziging houdt in dat alle investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut moeten worden geactiveerd. Voorheen bestond de mogelijkheid om deze investeringen rechtstreeks ten laste van de reserve te brengen.

Het restant van de investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut bestaat uit de reconstructie van Naestenbest, de reconstructie van het overdekte deel van de Boterhoek, de tweede ontsluitingsweg van de Terraweg, fietspaden de Maas en de Dieze, de reconstructie van de Secr. Jansenstraat en de infrastructuur van De Vleut.

De bijdragen van derden bestaat uit een bijdrage van gemeente Son en Breugel en gemeente Eindhoven voor de realisatie van het fietspad Slowlane.
Voor de realisatie van de reconstructie Nazarethstraat is een bijdrage van de provincie Noord-Brabant ontvangen.
Voor de realisatie van De Vleut een bijdrage van het SRE ontvangen.

Financiële vaste activa

De deelnemingen betreffen aandelen in Brainport BV en aandelen NV BNG.
De investeringen in overige langlopende geldleningen bestaan uit verstrekte startersleningen.

Vlottende activa

Voorraden

Bouwgrond in exploitatie (BIE)

NB. Het verschil tussen het verwachte nadelige exploitatieresultaat en het contante batige resultaat ad € 2.309.000 wordt veroorzaakt door de rentecomponent (2%) over de gevormde voorzieningen waarmee in dit overzicht geen rekening wordt gehouden.

Geactualiseerde grondexploitatie - gehanteerde parameters:
- Interne rekenrente         0,38% per jaar                  
- Kostenstijging               2,00% per jaar                  
- Opbrengstenstijging: 2019 - 2020   1,00% per jaar                  
- Opbrengstenstijging: 2021 - e.v.   2,00% per jaar                  
- Disconteringsvoet         2,00% per jaar                  

De waardering van de gronden in exploitatie per 31 december 2017 is gebaseerd op de geactualiseerde grondexploitaties per 1 januari 2018 en de uitkomsten van de door de gemeente uitgevoerde risicoanalyses ter zake. Dit betreft de beste inschatting op dit moment die omgeven is door de nodige risico's, aannames en veronderstellingen die periodiek (jaarlijks) worden herzien. Deze periodieke herziening kan - mede gezien de afhankelijkheid van de marktomstandigheden - leiden tot een aangepaste waardering van de gronden in exploitatie en de hiermee samenhangende voorziening voor verlieslatende grondexploitaties.

Schutboom
Plan Schutboom is nagenoeg voltooid. Alle uit te geven bouwkavels zijn inmiddels verkocht.
De nog uit te voeren fysieke werkzaamheden bestaan uit het woonrijp maken van delen van het plan. Naast een reeds gerealiseerde tussentijdse winstafdracht van € 3.101.000, inclusief de winstuitname van € 741.000 per in 2017, wordt nog een netto contant batig resultaat geprognosticeerd van € 20.000 per 01-01-2018.

Broekstraat
Per ultimo 2017 is de laatste bouwkavel in optie gegeven. Naast de gerealiseerde winstafdracht van € 1.506.000 inclusief de winstuitname van € 522.000 in 2017, wordt nog een netto contant batig resultaat geprognosticeerd van € 67.000 per 1 januari 2018.
Naar verwachting kan de grex Broekstraat per 31 december 2019 worden afgesloten.

Molenstraat
In 2017 is de kavel t.b.v. 36 appartementen aan de Molenstraat-noord verkocht. Voorts kunnen op termijn nog 2 à 3 grondgebonden woningen worden gerealiseerd op de hoek Molenstraat (zuid) - Stationsstraat en ongeveer 40 appartementen op de hoek Molenstraat (noord) - Stationsstraat.
Voor Molenstraat wordt een netto contant batig resultaat geprognosticeerd van € 567.000 per 1 januari 2018.

Dijkstraten
In 2017 zijn 14 bouwkavels méér verkocht dan begroot (79 bouwkavels in plaats van 65).
Het geprognosticeerde netto contant nadelige resultaat per 31 december 2016 van € 10.772.000 is toegenomen tot € 11.866.000 per 31 december 2017.
Voor de dekking hiervan is een voorziening gevormd.

Steegsche Velden Oost fase A
In 2017 zijn 30 bouwkavels méér verkocht dan begroot (41 bouwkavels i.p.v. 11).
Het geprognosticeerde netto contant nadelige resultaat per 31 december 2016 van € 2.098.000 is toegenomen tot € 2.561.000 per 31 december 2017.
Voor de dekking hiervan is een voorziening gevormd.

Centrumplan
Het geprognosticeerde netto contant nadelige resultaat per 31 december 2016 van € 3.357.000 is toegenomen tot € 3.664.000 per 31 december 2017.
Voor de dekking hiervan is een voorziening gevormd.

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

Vorderingen op openbare lichamen
Dit betreft met name de afwikkeling van het BTW compensatiefonds 2017 voor € 4.042.000.

Rekening-courant verhoudingen met het Rijk
De Wet Schatkistbankieren verplicht openbare lichamen om hun overtollige middelen aan te houden in ’s Rijks schatkist (met uitzondering van een drempelbedrag). Het drempelbedrag voor de gemeente Best bedraagt in 2017 € 504.000 (gemiddeld per kwartaal).

De gemeente Best heeft gemiddeld per kwartaal de volgende bedragen op dagbasis buiten ‘s Rijks schatkist gehouden:

Overlopende activa

(bedragen x € 1.000)

Eigen vermogen

In onderstaand overzicht wordt per reserve het doel van de reserve beschreven.

Voorzieningen

Vaste schulden met een rentetypische looptijd langer dan één jaar

De totale rentelast voor het jaar 2017 met betrekking tot de vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar bedraagt € 45.000.

Vlottende passiva

Overlopende passiva

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen

Waarborgen en garanties

Toelichting mutaties borgstellingen / gemeentegaranties per balansdatum 31-12-2017 ten opzichte van de balans per 31-12-2016:

Hieronder zijn de borgstellings- / gemeentegarantieverplichtingen opgenomen per 31 december 2016. Voor zover zich mutaties hebben voorgedaan buiten de reguliere aflossingen worden deze toegelicht.

Het saldo van de niet uit de balans blijkende waarborgen en gemeentegaranties kan als volgt worden gespecificeerd:

A. Rechtstreekse borgstellingen door de gemeente Best*

B. Achtervangborgstellingen Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW)*

* Toelichting achtervangborgstellingen WSW:
Bij achtervangborgstellingen via het WSW worden de schulden allereerst verhaald op de activa van de woningcorporatie die in de problemen gekomen is. Daarna wordt een aanspraak gedaan op de buffers van het WSW. Deze buffers worden door de erkende kredietwaardigheidsbeoordelaars Moody's en S&P als uitstekend gekwalificeerd. Dit blijkt uit de hoogst mogelijke kredietwaardigheidsbeoordeling die het WSW heeft gehad (AAA). Op de buffers van het WSW is tot dusverre nooit een beroep gedaan. De kans dat de buffers zodanig laag worden dat de gemeenten en het Rijk vanwege de achtervang moeten bijspringen worden daarom erg laag  ingeschat.

In 2017 zijn 2 nieuwe leningen verstrekt aan woningcorporatie 'Thuis (WSW47587 + WSW47588).

C. Achtervangborgstelling in het kader van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG)*

* Toelichting achtervangborgstellingen NHG:
Tot en met 2010 was de gemeente tezamen met het rijk risicodrager bij verstrekkingen in het kader van de Nationale Hypotheek Garantie. Vanaf 2011 fungeert alleen het rijk als risicodrager. De achtervangconstructie die van toepassing is voor de gemeente Best (dus over het saldo leningen t/m 2010) werkt als volgt:allereerst worden schulden verhaald op de bezittingen van de schuldenaar en/of via een betalingsregeling. Als dit geen soelaas biedt, dan worden de buffers van de NHG aangesproken. Als de buffers van de NHG dalen onder een bepaald niveau zijn gemeente en het Rijk (ieder voor 50%) verplicht om renteloze leningen te verstrekken aan de stichting Waarborgfonds Eigen Woningen, die deze regeling uitvoert. De kans dat een beroep gedaan wordt op een gemeentelijke achtervang wordt minimaal geacht. De buffers van de stichting WEW worden door erkend kredietwaardigheidsbeoordelaars Moody's en Fitch voldoende geacht om de risico's op te vangen.

** De informatie over het saldo per 31-12-2017 komt in juli 2018 beschikbaar.

Eigen bijdrage op grond van de WMO
Bij het gebruikmaken van een voorziening, hulp in de huishouding of een financiële tegemoetkoming (persoonsgebonden budget) is op grond van de WMO een bijdrage van de aanvrager verschuldigd. De wetgever heeft bepaald dat de berekening, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage wordt uitgevoerd door het CAK. De informatie van het CAK (om privacyredenen beperkt) is ontoereikend om als gemeente de juistheid op persoonsniveau en volledigheid van de eigen bijdragen als geheel te kunnen vaststellen. Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de bijdragen door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen op grond van de WMO geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dit betekent dat gemeenten geen zekerheden omtrent de omvang en hoogte van de eigen bijdragen kunnen verkrijgen.

Overige verplichtingen
Er zijn binnen de gemeente geen belangrijke en/of politiek-gevoelige financiële verplichtingen aanwezig. De gemeente heeft inspannings- en resultaatverplichtingen op zich   genomen voor het opleveren van percelen voor 930 woningen.